Vanaf 28 juni strengere regels voor invoer cultuurgoederen
De Europese Commissie stelt per 28 juni strengere regels in rond de invoer van bepaalde cultuurgoederen die buiten de Europese Unie (EU) vervaardigd of ontdekt zijn. Vanaf dat moment geldt voor de invoer van archeologische voorwerpen, (delen van) monumenten, historische voorwerpen en kunstvoorwerpen zoals schilderijen, tekeningen en meubelen een invoervergunning of een importeursverklaring. De Douane heeft als taak toezicht te houden op de naleving van deze nieuwe regels.
De reden waarom de EU deze strengere regels invoert is tweeledig. Enerzijds kunnen we zo de illegale handel in cultuurgoederen beter voorkomen. Met deze handel wordt namelijk geld verdiend om terrorisme te financieren. Anderzijds beschermen deze regels het cultureel erfgoed van landen buiten de EU.
Invoervergunning
Met de nieuwe regels geldt voor verschillende cultuurgoederen verschillende benodigde documentatie. Deze wetgeving is vastgelegd in Verordening (EU) 2019/880. Voor de invoer van archeologische voorwerpen of (delen van) monumenten die ouder zijn dan 250 jaar geldt een invoervergunning. Deze invoervergunning kan worden verkregen als de importeur verschillende documenten kan overleggen, zoals het bewijs van eigenaarschap en het bewijs van legale uitvoer uit het betrokken land.
Importeursverklaring
Voor historische voorwerpen of kunstvoorwerpen zoals schilderijen, tekeningen en meubelen die ouder zijn dan 200 jaar en een minimale douanewaarde van 18.000 euro hebben geldt de verplichting een importeursverklaring in te dienen. Met dit document verklaart de importeur dat het cultuurgoed legaal uit het betrokken land werd uitgevoerd én dat diegene de benodigde documentatie in bezit heeft om dat aan te tonen.
Vrijstelling
Musea en andere erfgoed- of onderzoeksinstellingen, zoals archieven of universiteiten, kunnen worden vrijgesteld van extra documentatie op het moment dat ze cultuurgoed tijdelijk invoeren. Bijvoorbeeld voor een expositie of een onderzoek.
Op de website van de Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed lees je meer over de regels rond de invoer van cultuurgoederen, de toegang tot het systeem en de benodigde bewijsstukken om aan te tonen dat je het cultuurgoed legaal invoert.
Import Cultural Goods (ICG)
Naast deze nieuwe regels is er ook een geheel nieuw Europees systeem waarin de documenten worden aangevraagd: Import Cultural Goods (ICG). Met ICG worden in de EU documenten afgegeven die verplicht zijn bij de invoer van cultuurgoederen. De Inspectie Overheidsinformatie en Erfgoed werkt samen met de Centrale dienst voor in- en uitvoer (CDIU) van de Douane in de afgifte van de invoervergunning via ICG. Dit EU-brede systeem moet zorgen voor een uniformere werkwijze en efficiëntere controles. Door het gebruik van CERTEX kan er al bij het doen van de invoeraangifte gecontroleerd worden of je over de juiste documenten beschikt. CERTEX is het systeem dat douanesystemen met systemen die over niet-douaneformaliteiten gaan, koppelt.
Samenwerking tussen douaniers en de Inspectie
Douaniers die te maken krijgen met de invoer van cultuurgoederen schakelen bij twijfel over een cultuurgoed of de documentatie ervan de vraagbaak in. Deze vraagbaak is een douanier met uitgebreide kennis van cultuurgoederen. Als de vraagbaak inhoudelijke vragen heeft over de cultuurgoederen, kan die de Inspectie inschakelen.
Deze partijen werken al samen als het gaat om uitvoer van cultuurgoederen. We verwachten dat deze samenwerking door de nieuwe regelgeving geïntensiveerd zal worden.