Douane controleert driemaster voor begin Sail: ‘Een mooi schip als dit maken we niet vaak mee’
Na 10 jaar loopt Amsterdam weer vol met schepen tijdens de 10e editie van Sail Amsterdam. Voorafgaand aan het grote feest is de Douane ook aan het werk. Zo voeren de douaniers controles uit op binnenkomende schepen die van buiten Europa komen.
In de haven van IJmuiden voeren de douaniers een reguliere controle uit op een tallship, een groot zeevarend zeilschip, dat van een reis uit Zuid-Amerika aankomt. Het is druk in de haven aan het IJmond. Vanwege Sail Amsterdam zijn er veel schepen aangemeerd, waaronder de grote driemaster.
“Dit is wel een heel mooi schip”, zegt douanier Richard. De douaniers hebben voor hun controles al veel vaartuigen gezien. Van kleine visserskotters en zeilschepen tot grote tankers. “Maar zo’n driemaster als dit maken we niet vaak mee.” Het viertal dat vandaag de controles uitvoert, blijft er voor de rest nuchter onder. “Een schip is een schip, ons werk blijft uiteindelijk hetzelfde.”
Vriendelijk, maar alert
Het werk van de Douane begint al voor het schip de haven in is. Eerst maken de douaniers een melding voor de controle van het schip bij de meldkamer. Daarna controleren ze of er door het schip van tevoren aangifte is gedaan op accijnsgoederen. Het gaat dan met name om sigaretten en alcoholhoudende drank. Ook kijken douaniers waar het schip vandaan komt en of er afwijkingen zijn geweest in de vaarroute. Wanneer dat gebeurt en het vaartuig komt uit een regio wat bekend staat om drugssmokkel, is er voor de Douane extra aanleiding om te controleren.
Als het schip eenmaal aangemeerd is, gaan de douaniers aan boord en maken een praatje met de kapitein. Richard: “Je blijft altijd vriendelijk, maar bent wel meteen alert.”
De douaniers delen zich vervolgens op in duo’s. Het ene tweetal vraagt naar de nodige formulieren die het schip moet tonen. Allereerst is er de general declaration, een document dat alle belangrijke informatie bevat over het schip, de reis en de bemanning. Daarnaast controleren de douaniers een lijst met de voorraad, een crew effects list (een overzicht van de bezittingen van de bemanning) en een document met de laatste tien havens waar het schip heeft aangelegd. Ze lopen alles zorgvuldig na samen met een lid van de bemanning.
Met zaklamp speuren
Ondertussen controleert het andere duo het dek en de ruimtes in het schip. “Het gaat vandaag om een reguliere controle”, vertelt Richard. “Dus je kijkt vooral waar je bij kunt.”
In het geval van de driemaster wordt er rustig rondgekeken. De douaniers openen kasten en met hulp van een zaklamp speuren de twee in de donkere hoeken. Ook in de kisten aan dek met de reddingsvesten en de kast van de stuurhut worden nagekeken. “Heel het schip is uiteindelijk één grote verstopplek, van de keuken tot de machinekamer.”
Zo vinden de douaniers soms smokkelwaar op aparte plekken. Bijvoorbeeld sloffen sigaretten die achter plafondplaten verstopt zijn. “We hebben ook een keer sloffen gevonden op de brug van een schip, achter een aantal lades.” Wanneer dit gebeurt, nemen douaniers de sigaretten afhankelijk van de situatie meestal meteen in en leggen ze boete op.
Richard: “Soms is het onwetendheid en brengt iemand per ongeluk te veel mee. Maar het komt ook voor dat de goederen bewust verstopt zijn. Dan maken we een proces verbaal op. Het is ook gewoon handel. Een pakje sigaretten kost bijvoorbeeld in Nederland al gauw €12,50. Maar op internationale wateren zijn ze accijnsvrij, dus wordt een hele slof (10 pakjes) verkocht voor zo’n €25,-.”
Alles op orde
Op de driemaster vinden de douaniers niks afwijkends. Als laatste bekijken ze de voorraadkast, maar ook daar is alles op orde. Ze ronden de controle af en voeren het ook in het computersysteem van de Douane in. De douaniers schudden de kapitein een hand en gaan weer van boord. En de driemaster kan hierna rustig doorvaren voor Sail.
