Toezicht naleving CITES-verdrag

Weblogbericht | 31-08-2023 | Webredacteur Douane

Verdrag tegen handel in beschermde dieren en planten

In de CITES-overeenkomst staan afspraken over de handel in bedreigde dieren en planten of onderdelen daarvan. Doel van dit verdrag is voorkomen dat een soort in het wild uitsterft of sterk in aantal daalt. Bekende voorbeelden zijn ivoor, kaviaar, en producten van tijgers en neushoorns. De Douane houdt toezicht op de in- en uitvoer van de dieren en planten op de CITES-lijst.

Verboden dieren in de koffer

De Douane controleert de inhoud van koffers, containers en koerierszendingen. Als we bij die controle beschermde dieren of planten tegenkomen, dan onderzoeken we of de vergunningen kloppen.

We komen echt van alles tegen op het gebied van mogelijk verboden planten en dieren: levend, dood, en verwerkt in bijvoorbeeld kleding of make-up. In de meeste gevallen gaat het om planten en plantaardige producten. Bijvoorbeeld de wortels van Amerikaanse ginseng, of meubels van ‘fout hout’ als dalbergia. Ook vinden we dierlijke materialen in allerlei spullen, vooral in traditionele medicijnen en voedsel. Daarnaast stuiten we vaak op levende dieren – exotische vogels, reptielen, vissen…

Is de zending bestemd voor iemand die woont in de Europese Unie (EU), dan gaat het dier vaak naar de verzamelaarsmarkt. Voor landen buiten de EU zijn ze meestal bedoeld om op te eten. Denk bijvoorbeeld aan sommige soorten schildpadden, die helaas nog vaak de soep in gaan.

Samenwerking met NVWA en RVO

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) en de Rijksdienst voor Ondernemers (RVO) zijn onze belangrijkste partners op dit gebied. We kijken bij onze controles bijvoorbeeld naar de manier waarop dieren verpakt zijn en vervoerd worden. Gaat dat niet volgens de regels, dan is het misschien dierenmishandeling. In zo’n geval schakelen we een dierenarts van de NVWA in om de situatie te beoordelen.

Met de NVWA en RVO houden we elk jaar acties tegen de smokkel van beschermde dieren en planten. In 2023 hadden we na een tip van de Belgische Douane bijvoorbeeld een gezamenlijke vondst van 170.000 glasaaltjes (babypalingen). De glasaaltjes zaten in de koffers van twee passagiers op luchthaven Schiphol.

Goede ontwikkelingen

Het is algemeen bekend dat het in de wereld niet goed gaat met de natuur en het aantal soorten dieren en planten. Toch zijn er af en toe lichtpuntjes. Soms bloeien dieren of plantsoorten in het wild weer helemaal op door de handelsbelemmeringen. Het komt zelfs voor dat een soort na een tijdje weer van de CITES-lijst verdwijnt. Dat is zeldzaam goed nieuws voor onze mensen die actief zijn op dit werkterrein. Het laat zien dat dit verdrag invloed heeft.

Een ander lichtpuntje is het inleverpunt van de RVO. Daar kunnen mensen anoniem voorwerpen gemaakt van beschermde dieren en planten inleveren. Daar is al heel veel afgegeven en dat geeft hoop voor de toekomst. Blijkbaar groeit het besef dat spullen gemaakt van dieren en planten uit verre streken hier niet thuis horen. Ook onze eigen Douane Reizen App helpt bij dat inzicht.

Meer weten over wat u wel en niet mee mag nemen van vakantie? Lees de pagina Beschermde diersoorten en plantsoorten meenemen naar Nederland op de website van de Belastingdienst.