Drugsprecursoren en de Douane
Voor het maken van synthetische drugs (bijvoorbeeld xtc) zijn chemische ingrediënten nodig. We noemen deze ingrediënten precursoren. Sommigen van deze precursoren zijn verboden omdat ze alleen voor het maken van drugs worden gebruikt. Andere precursoren spelen ook een legale rol in de handel omdat ze bijvoorbeeld worden gebruikt bij de productie van medicijnen of cosmetica. De Douane controleert of er geen drugsprecursoren illegaal de EU binnenkomen.
Jaarlijks maken criminelen in Nederland circa een miljard xtc-pillen. Daarmee is ons land veruit de grootste xtc-producent ter wereld. Ook is de productie van amfetamine en crystal meth populair bij criminelen. De jaarlijkse opbrengst van deze drugs ligt op minstens 18,9 miljard euro. Het grootste deel, zo’n 85 procent, is voor de export.
Record aan onderscheppingen
In 2023 onderschepten de Douane, de FIOD en de politie gezamenlijk 368.000 kilo aan drugsprecursoren. Dat is een record. Vaak gaat het om de chemicaliën PMK ethylglycidaat en BMK natriumzout, belangrijke grondstoffen voor amfetamine en xtc. De precursoren worden veelal geproduceerd in China. Vervolgens komen ze vaak in poedervorm Nederland binnen. Het importeren van deze stoffen zonder vergunning is strafbaar. Als er een vergunning aanwezig is, controleert de Douane deze.
Controle met scanapparaat
Om te controleren of een zending ook daadwerkelijk de stoffen bevat die op de papieren staan aangegeven, gebruikt de Douane de First Defender. Dit scanapparaat identificeert binnen enkele seconden duizenden verschillenden chemicaliën. Als de scanner de stof niet kan identificeren, brengt de Douane een monster naar het Douane Laboratorium. Daar stellen laboranten met zekerheid vast om welke stof het gaat.
Pre-precursoren
Criminelen hebben de afgelopen jaren ook nieuwe manieren gevonden om ingrediënten voor drugs te bemachtigen: ze importeren niet de precursoren zelf, maar de grondstoffen voor precursoren (zogenoemde pre-precursoren). Dat zijn stoffen die de wetgever mogelijk nog niet aanmerkt als illegaal. Een expertgroep drugsprecursoren onderzoekt welke nieuwe stoffen gebruikt worden om synthetische drugs te maken. Begin 2023 werden er nog ruim 100 chemische grondstoffen verboden na advies van deskundigen.
Drugsafval
Drugsproducten zetten in illegale labs pre-precursoren om naar precursoren. Bij dit proces ontstaat drugsafval dat vaak in de natuur terechtkomt. Het gedumpte afval vormt een groot risico voor de natuur, dieren en mensen die in contact komen deze gevaarlijke stof. Het duurt soms jaren voordat de bodem onder een dumping weer gezond is. Ook kunnen er giftige stoffen in het drinkwater terechtkomen.
Samenwerking in binnen- en buitenland
Fabrikanten, winkeliers en andere ondernemers moeten verdachte situaties met bepaalde chemische stoffen melden. Bedrijven weten de overheid steeds makkelijker te vinden bij het vermoeden dat er iets mis is. De Douane schakelt de politie of de FIOD in als zij het nodig vindt om onderzoek te doen naar verdachte situaties of strafbare feiten. Ook werkt de Douane zowel binnen de EU als daarbuiten nauw samen met andere Douanediensten.
Onderschepte drugsprecursoren op luchthaven Schiphol.
