Aandacht voor integriteit bij de Douane

Weblogbericht | 26-06-2024 | Webredacteur Douane

Wapenen tegen ongewenste invloeden

Iedereen moet erop kunnen vertrouwen dat we onze taak zo goed mogelijk uitvoeren. Burgers en bedrijven kunnen niet kiezen voor een andere partij: wij bepalen welke goederen we wel of niet doorlaten.

Dit maakt ons ook kwetsbaar. De Douane heeft te maken met ongewenste invloeden van buitenaf. Onze medewerkers zijn interessant voor criminelen. Het komt voor dat criminelen medewerkers benaderen om te helpen bij hun activiteiten. Tegen betaling, of onder bedreiging.

Dat geldt niet alleen voor medewerkers die toegang hebben tot bepaalde informatie of gebouwen en terreinen. Alle collega’s zijn een mogelijk doelwit. Daarbij passen criminelen hun manier van werken razendsnel en steeds opnieuw aan. Het is dus voor iedereen binnen de Douane belangrijk om zich bewust te zijn van corruptierisico’s. En zich daar zo goed mogelijk tegen te wapenen.

Oprichting Bureau Veiligheid en Integriteit

In 2020 heeft de Douane de Verbeteragenda Integriteit opgesteld. Het is een breed pakket aan maatregelen om de organisatie en haar medewerkers weerbaarder te maken en te beschermen. We bouwen daarmee aan een integere en veilige cultuur binnen de Douane. 

Eén van de maatregelen is de oprichting van Bureau Veiligheid en Integriteit van de Douane. Hier kunnen medewerkers terecht als zij benaderd worden door personen uit het criminele milieu, maar ook als zij vermoeden dat een collega hiermee te maken krijgt. Het bureau ontwikkelt beleid op het gebied van veiligheid en integriteit. Ook voert het risicoanalyses uit en monitort en analyseert meldingen en signalen en zorgt dat deze worden opgevolgd. 

In de Verbeteragenda komen drie thema’s terug. Het gaat om bescherming, weerbaarheid en cultuur en organisatie. Hieronder lees je wat de Douane concreet doet om integriteit en veiligheid binnen deze thema’s te verhogen. 
 

Bescherming tegen benadering

Voor bepaalde functies is een screening met VOG-P ingevoerd . Dit is een uitgebreide versie van de standaard Verklaring Omtrent Gedrag, waarbij politiegegevens worden ingezien. Er wordt dan bijvoorbeeld gekeken of je ooit verdachte bent geweest van bepaalde misdrijven of hiervoor bent veroordeeld. Ook versterken we onze screeningsaanpak. We brengen in kaart welke medewerkers kwetsbaar zijn voor benadering en doen wat wij kunnen om hun kwetsbaarheid te verminderen. Zo kijken we bewust naar autorisaties. Ook onderzoeken we manieren om de herkenbaarheid van collega’s in het uniform te verminderen. Denk bijvoorbeeld aan gezichtsbedekkende bekleding zoals een buff, een soort nekwarmer die je over een deel van je gezicht kunt optrekken.

Medewerkers weerbaarder maken

Tijdens het wervings- en selectieproces hebben we veel aandacht voor weerbaarheid. We bespreken dit thema met de kandidaten en zorgen voor bewustwording. Met voorlichting en training in het introductieprogramma benadrukken we het belang van integer handelen.

Maar ook bij medewerkers die al in dienst zijn, blijven we dit onderwerp onder de aandacht brengen. Zo komt het onderwerp terug in personeelsgesprekken. We ontwikkelden een training ‘Bescherming tegen benadering’, die alle medewerkers moeten volgen. Hierin krijgen zij tips om zich te weren tegen corruptie en benadering.

Theatervoorstelling Grenzeloos, gedragscode Douane en workshops

Binnen de organisatie en bedrijfscultuur krijgt het thema ook veel aandacht. Ze bezochten al onze medewerkers onze eigen theatervoorstelling: ‘Grenzeloos’. De voorstelling ging over de problemen die we tegenkomen, hoe we samenwerken en wat daarvoor nodig is. Na afloop gingen collega’s met elkaar het gesprek aan, een waardevol onderdeel. Deze gesprekken maakten de uitdagingen zichtbaar waar de douaniers in hun werk voor komen te staan. Ook droegen ze bij aan een open cultuur en samenwerking. Dit maakt het makkelijker om verdachte gevallen of twijfels te bespreken.

Ook werken we aan een Gedragscode Integriteit Douane, die een aanvulling vormt op de Gedragscode Integriteit Rijk. 

In de haven van Rotterdam, maar ook op andere plekken, bieden we praktische workshops aan om medewerkers bewust te maken van de risico’s van benadering, maar ook om een veilige werkomgeving te creëren. Zo zorgen we voor een open en integere cultuur waarin medewerkers met elkaar het gesprek durven voeren. 
 

Blik op de toekomst

De modus operandi (werkwijze) van criminelen verandert van dag tot dag. We wachten niet af, maar zijn als organisatie bewust bezig om onze medewerkers hierin regelmatig bij te scholen. Daarnaast werken we nauw samen met andere partijen. Alle initiatieven die we doen om onze organisatie weerbaarder te maken, zouden we niet kunnen doen zonder partners als de politie en het Openbaar Ministerie.