Hit and Run Post: samen de strijd aan met drugsexport

Dagelijks gaan miljoenen brieven en pakketjes de wereld over. Een ansichtkaart, liefdesbrief, e-commerce bestelling… maar ook drugs kunnen via deze gigantische stroom verzonden worden. De Douane, politie en het Openbaar Ministerie (OM) slaan de handen ineen om de export van drugs via brieven en postpakken tegen te gaan.

Drugs in poststromen

Dealers, gebruikers en producenten van verdovende middelen weten deze op verschillende manieren ons land in en uit te krijgen. Vooral via post vindt veel uitgaande drugssmokkel plaats. Je kunt denken aan synthetische drugs (zoals XTC) die in Nederland geproduceerd wordt. Vaak gaat het om kleine hoeveelheden. Maar ook andere soorten drugs en grotere hoeveelheden worden via de post verzonden. De komst van het nieuwe samenwerkingsverband Hit-and-Run-Post (HARP), moet verzenders van drugs per post aanpakken.

Een speurhond van de Douane bij poststukken.
Demonstratie met de speurhond tijdens de presentatie van het HARP.

Rol van de Douane

De Douane levert Buitengewoon Opsporingsambtenaren (BOA’s) aan het team. De Officier van Justitie heeft rechercheurs van de Douane aangewezen voor dit project. Zij hebben naast hun controlebevoegdheden ook de bevoegdheid om opsporingstechnieken toe te passen. Er zit een verschil tussen controlebevoegdheden, zoals de Douane heeft, en opsporingsbevoegdheden, zoals bijvoorbeeld de politie heeft. Bij reguliere controles vindt een zogenoemde sfeerovergang plaats wanneer een vermoeden ontstaat van een strafbaar feit. Wanneer je iets vindt, wat mogelijk strafbaar is of wijst op een strafbaar feit, en daar verder onderzoek naar doet, spreek je niet langer van controle maar van opsporing. Douaniers houden zich normaal gesproken niet bezig met opsporingswerkzaamheden. Daarom dragen zij deze zaken over aan het HARP. De douaniers die in het HARP-team werken, houden zich samen met de collega’s van de politie en het OM bezig met kortlopende opsporingsonderzoeken.

Snel schakelen en kennis verbreden

Het HARP is niet het eerste samenwerkingsverband waar de Douane aan deelneemt. De naam doet denken aan het Hit-and-Run-Cargo-team dat in de Rotterdamse haven en op Schiphol samenwerkt in de strijd tegen drugssmokkel. Daar neemt naast de Douane, politie en OM ook de FIOD aan deel. Deze vier partijen werken ook samen in het combiteam SMOKE, dat zich richt op illegale tabak en rookwaren. Er zitten veel voordelen aan een samenwerkingsverband. In de dagelijkse praktijk hebben de verschillende partijen elkaar vaak nodig, maar weten ze elkaar niet altijd even goed te vinden. Hoewel de partners allemaal aan vergelijkbare thema’s werken, zitten er grote verschillen in hun werkzaamheden. Zo werkt de Douane voornamelijk controlerend, terwijl de politie zich meer bezighoudt met opsporing. Toch kunnen zij elkaar goed aanvullen. Door de raakvlakken op te zoeken en de handen ineen te slaan, kun je sneller schakelen. Zo breng je kennis, data en informatie samen en maak je gebruik van elkaars expertise.

Naast nationale samenwerkingen, werkt de Douane ook samen met andere landen. Wil je hier meer over weten? Lees dan verder over samenwerkingsverbanden.

Toezicht en controle op post

Toezicht en controle op inkomende en uitgaande poststromen is niet nieuw voor de Douane. Douaniers controleren al lange tijd brieven en pakketten. Deze intensieve controles hebben geleid tot veel inbeslagnames, voornamelijk van drugs bestemd voor eindgebruikers. De Douane controleert post ook op andere zaken, zoals wapens en (bedreigde) planten en dieren. Daarnaast controleert de Douane ook of de BTW, invoerrechten en inklaringsrechten juist zijn afgedragen.

Dit doen zij bijvoorbeeld vanuit het kantoor in het postsorteercentrum International Mail Exchange Center (IMEC) in Den Haag en tijdens bezoeken aan koeriersdiensten en postbedrijven. Voordat het HARP er was, droeg de Douane post voor verder onderzoek over aan het Post Interventie Team van de politie.

Lees meer over Douane-toezicht op poststukken.

Een envelop met strip met medicatie of pillen
Beeld: ©Douane
De Douane controleert niet alleen op verdovende middelen, maar ook op o.a. (illegale) medicatie.

PIT en HARP ontmoeten elkaar in het midden

Het PIT van de politie blijft bestaan en samenwerken met het HARP. Het PIT richt zich op langlopende opsporingszaken (met een doorlooptijd van soms wel zes tot acht maanden). Dit team houdt zich bezig met grotere onderzoeken en heeft als doel om de grotere criminelen op te sporen.  

Het HARP daarentegen staat voor een onderzoeksmethode die in korte tijd zo veel mogelijk effect moet opleveren. De onderzoeken van dit team zullen een doorlooptijd van zo’n zes tot acht weken hebben. Beide teams zullen op die wijze naar elkaar toe werken.

Vol energie

De betrokken Douane-medewerkers zijn enthousiast, gemotiveerd en hebben een helder doel voor ogen. Daarnaast kijken zij er naar uit om met andere teams en organisatieonderdelen samen te werken om het concept zo tot een groot succes te maken en het transport van verdovende middelen via post een halt toe te roepen.